مسترتشخیص- اتولایت خودرو یکی از آپشن‎‌هایی است که دیگر آپشن محسوب نمی‌شود، بلکه جزو امکانات ضروری و بااهمیت خودروهای روز دنیا به شمار می‌آید. این قابلیت مهم می‌تواند ضمن افزایش ایمنی خودرو، طول عمر باتری و سامانه برق ماشین را هم ارتقا ببخشد. با توجه به اهمیت اتولایت در خودروهای امروزی، سازمان استاندارد ایران، استفاده از آن را برای محصولات تولید داخل نیز اجباری کرده و گفته شده که ماشین‌های پرفروش ایرانی هم از سال ۱۴۰۲ به بعد به این آپشن مهم تجهیز خواهند شد.

در این مقاله می‌خواهیم ببینیم اتولایت خودرو چیست، چطور کار می‌کند و چه مزیت‌هایی برای خودرو دارد.

اتولایت یا نور خودکار چیست؟

اتولایت خودرو یا نور خودکار (Auto light)، همان‌طور که از اسمش پیداست، سامانه روشنایی اتوماتیک خودرو است که می‌تواند بر اساس تغییرات نور محیط، چراغ‌های ماشین را روشن یا خاموش کند. بدین ترتیب دیگر نیازی نیست که راننده به صورت دستی روشن و خاموش کردن چراغ‌های ماشین را انجام دهد.

شاید وجود این سامانه خیلی ضروری به نظر نرسد، اما وقتی متوجه شوید که بسیاری از راننده‌ها حتی در زمانی که نور کافی در مسیر وجود ندارد، باز هم نسبت به روشن کردن چراغ‌های خودرو توجهی نشان نمی‌دهند، آن وقت پی می‌برید که وجود سنسور نور و اتولایت خودرو چقدر اهمیت دارد.

اتولایت برای رانندگی در جاده هنگام غروب یا هنگام رانندگی در باران بسیار اهمیت دارد؛ زیرا بسیاری از راننده‌ها تا هوا کاملا تاریک نشود چراغ‌های ماشین را روشن نمی‌کنند و از نظر این افراد، تنها زمانی باید چراغ‌های خودرو روشن کرد که هوا کاملا تاریک شده باشد. بعضی‌ها هم خیال می‌کنند با این کار طول عمر باتری و دینام خودرو را افزایش می‌دهند، اما باید تاکید کنیم که این کار تاثیر چندانی روی عمر دینام و باتری خودرو ندارد و نمی‌تواند از لحاظ مالی برای آنها سود چندانی به دنبال داشته باشد و عمر فنی خودرو را افزایش دهد.

تاریخچه اتولایت ماشین

تاریخچه سنسور نور یا همان اتولایت ماشین به دهه ۱۹۶۰ میلادی برمی‌گردد. در آن زمان شرکت کادیلاک اولین بار از آپشن چراغ‌های خودکار روی محصولات خود پرده‌برداری کرد. نام این سیستم در آن زمان Twilight Sentinel به معنی نگهبان سپیده‌دم گذاشته شد؛ چراکه در آن روزها اکثر رانندگان از روشن کردن چراغ‌ها هنگام رانندگی در شب و نزدیک صبح خودداری می‌کردند.

این قضیه باعث می‌شد تا آمار تصادفات ناشی از دیده نشدن خودروها با چراغ خاموش هم‌زمان با تاریکی هوا افزایش پیدا کند. بنابراین شرکت کادیلاک این نوآوری را به بازار آورد و ایمنی محصولات خود را افزایش داد.

نحوه عملکرد اتولایت خودرو

اتولایت که با نام سنسور نور هم شناخته می‌شود، در واقع یکی از اجزای سیستم برق خودرو به حساب می‌آید. در این سامانه، سنسورهای نور روی داشبرد یا پشت آینه وسط نصب می‌شوند. این سنسورها، انرژی نور خورشید یا همان فوتون‌ها را دریافت می‌کنند و بر اساس تغییراتی که در میزان نور محیط به وجود می‌آید، ولتاژ خروجی و مقاومت الکتریکی مختلفی را از خود نشر می‌دهند.

این تغییرات توسط مدارهای الکتریکی تعبیه‌شده در مسیر آنها به سیگنال تبدیل می‌شود و این سیگنال نیز به سمت ICU ارسال خواهد شد. آی‌سی‌یو یا همان واحد پردازشگر مرکزی خودرو بر اساس برنامه‌های از پیش تعیین‌شده، می‌تواند سیگنال مورد نظر را تجزیه و تحلیل کرده و بر اساس آن چراغ‌های خودرو را روشن یا خاموش کند.

مزایای استفاده از اتولایت در خودرو

  • افزایش ایمنی: مهم‌ترین مزیت استفاده از اتولایت خودرو جنبه ایمنی آن است. همان‌طور که اشاره شد بسیاری از رانندگان در مواقعی که نور محیط رو به کاهش است، همچنان از روشن کردن چراغ‌های ماشین امتناع می‌ورزند، به‌ویژه در سپیده‌دم یا اوایل غروب این اتفاق زیاد در جاده‌ها دیده می‌شود. این مسئله می‌تواند احتمال دیده نشدن آنها و برخورد با دیگر ماشین‌ها را افزایش دهد.

بعضی از رانندگان حتی در محیط‌های تاریک‌تر نیز همچنان چراغ‌های خودرو را روشن نمی‌کنند. این کار شاید باعث شود خودروهای عبوری تا زمانی که به گلگیر خودرو یا سپر ماشین آنها نزدیک نشده‌اند، قادر به دیدن ماشین‌های چراغ خاموش نباشند. این مسئله ناشی از بی‌احتیاطی این دست رانندگان بوده و می‌تواند بسیار خطرآفرین باشد. سیستم اتولایت خودرو به صورت تمام‌اتوماتیک روشن و خاموش کردن چراغ‌ها را انجام می‌دهد و بدین ترتیب، ایمنی جاده‌ها افزایش پیدا می‌کند.

  • افزایش عمر باتری: در برخی موارد، به‌خصوص در خودروهای قدیمی‌تر که فاقد سیستم‌های هشداردهنده است، دیده شده که راننده در اواسط روز، بعد از ورود به تونل‌های تاریک چراغ خود را روشن کرده و بعد از خروج از تونل آنها را خاموش نکرده است. بدین ترتیب در تمام طول روز چراغ‌ها روشن مانده و این قضیه فشار زیادی را به باتری و دینام وارد آورده است. گاهی مواقع هم رانندگان ماشین را با چراغ روشن پارک کرده و رفته‌اند و بعد از بازگشت متوجه خالی شدن و خوابیدن باتری شده‌اند‌. بنابراین با وجود سیستم اتولایت دیگر چنین اتفاقاتی رخ نخواهد داد و فشار زیادی به باتری ماشین وارد نخواهد آمد.

معایب اتولایت خودرو

در مورد معایب سیستم اتولایت خودرو می‌توان گفت که این سامانه به‌خودی‌خود عیب آن‌چنانی ندارد و کاملا مفید است. با این حال دیده شده که برخی از مدل‌های ارزان‌قیمت این سیستم وظیفه خود را به ‌درستی انجام نمی‌دهند و قادر به تشخیص دقیق کاهش نور محیط نیستند. به عنوان مثال بلافاصله بعد از ورود به تونل نمی‌توانند کاهش نور را تشخیص دهند. این مسئله به کیفیت پایین برخی از سیستم‌های ارزان‌قیمت موجود در بازار برمی‌گردد و ایراد اساسی به اصل سیستم اتولایت وارد نیست.

کاربرد اتولایت

کاربرد اتولایت شامل دو جنبه رفاهی و ایمنی است. از لحاظ رفاهی، وجود سیستم اتولایت باعث می‌شود که کار راننده کمی راحت‌تر شده و تمرکز او بر جاده افزایش پیدا کند. همان طور که اشاره شد سنسور نور می‌تواند جلوی فراموشی راننده در خاموش کردن چراغ‌ها بعد از خروج از تونل را بگیرد و مانع از خراب شدن و خوابیدن باتری خودرو شود.

در مورد جنبه ایمنی اتولایت خودرو هم در بالا توضیحات کافی ارائه شد. اتولایت خودرو باعث می‌شود که هم‌زمان با کاهش نور محیط، چراغ‌های ماشین روشن شوند و در نتیجه احتمال دیده شدن آن توسط سایر رانندگان بسیار بالا برود. هم‌زمان دید راننده نسبت به جلو نیز افزایش پیدا خواهد کرد. این موضوع باعث می‌شود خودرو در جاده به خوبی دیده شود، راننده نیز بتواند مسیر پیش روی خود را بهتر ببیند و در صورت وجود خطرات احتمالی، بلافاصله واکنش نشان دهد و جان خود و سرنشینان را از خطر حفظ کند.

نتیجه گیری

اتولایت خودرو یکی از مهم‌ترین امکانات ایمنی و رفاهی ماشین‌های امروزی محسوب می‌شود که در بسیاری از کشورها استفاده از آن ضروری است. در کشور ما نیز بر اساس استانداردهای ۸۵گانه وجود دی لایت و اتولایت برای تمامی خودروها به یک استاندارد پیش‌فرض تبدیل خواهد شد. بر این اساس گفته شده که شرکت‌های خودروسازی از سال ۱۴۰۲ به بعد موظف هستند تمام محصولاتشان را با سامانه اتولایت به بازار عرضه کنند.

بنابراین می‌توان امیدوار بود که از این به بعد سنسور نور خودرو در تمامی ماشین‌های تولید داخل عرضه شود و بدین ترتیب، ایمنی جاده‌ها هنگام غروب و در هوای گرگ‌ومیش افزایش پیدا کند. علاوه بر آن، میزان تصادف‌های ناشی از دیده نشدن خودروها در این مواقع به حداقل خواهد رسید.

همچنین، در خودروهایی که به سنسور نور و اتولایت مجهز نیستند می‌توان به صورت افترمارکت و در بعضی مواقع با کمک ریمپ خودرو، این سامانه را به راحتی روی ماشین نصب کرد. در این صورت بهتر است از برندهای معتبر و اورجینال استفاده شود و جنس باکیفیت روی ماشین قرار گیرد تا ایمنی خودرو افزایش پیدا کند.

منبع: خودرو 45